Bortziriak

Arantza, Igantzi, Lesaka, Etxalar eta Bera herriek Nafarroako Mendialdeko Bortziriak osatzen dute. Hiri maila historikoa duten bost herri dira. Mugarekiko hurbiltasuna eta XVI. eta XIX. mendeetan lehenengo tailer industrialak, olak izan zirenen agerpenak markatu dute beren izena.

Bortziri eskualdeak, industrializazioarekin batera nekazal eskualdea izateari utzi zion. Nafarroako iparraldeko industriarik gehiena zonalde honetan biltzen da. Mugarekiko hurbiltasuna zela medio, urtetan kontrabandoa zonaldearen ekonomiaren sostengu garrantzitsua izan zen.

Bost herri hauek Bidasoa ibaiaren bi bazterretan kokaturik daude eta bere paisaia, berde kolore indartsukoa, baserriz zipristinduta dago, belardi, iraztegi eta pinu, haritz, pago zein gaztainondoen basoen artean.